O πετροκόπος ήταν ο τεχνίτης
που εξόρυσσε την πέτρα από τα λατομεία με σκοπό το κτίσιμο οικοδομημάτων. Ήταν
σπουδαίο ζήτημα να είναι καλός μάστρος, γιατί ανάλογα με το πελέκημα και το
κτίσιμο, είχε ή δεν είχε φόβο να χαλάσει το οικοδόμημα από μεγάλο σεισμό. Ονομαζόταν
επίσης και λιθοξόος, λέξη που προέρχεται από το λίθο (πέτρα) και ξέω, δηλαδή
αυτός που ξύνει την πέτρα.
Για τις ανάγκες παρασκευής δομικών
υλικών, λατομούσαν την πέτρα και έκτιζαν κτίρια και άλλα έργα. Διάλεγαν καλής
ποιότητας συμπαγείς βράχους, και αφού τους τρυπούσαν με λοστούς, τοποθετούσαν
μέσα δυναμίτιδα και τους ανατίναζαν. Μ αυτό τον τρόπο τους έκοβαν σε μεγάλα
κομμάτια, τα όποια ευκολότερα κατεργάζονταν με τα εργαλεία τους τα οποία ήταν
το μαρτέλλι, η βαριά, οι σφήνες και μεγάλοι δοκοί ως μοχλοί για την μετακίνηση
τους. Όλα γίνονταν χειρωνακτικώς, καθώς τις παλιές εποχές δεν υπήρχαν μηχανικοί
τρόποι εκμετάλλευσης του λίθου.
Ήταν ένα από τα σπουδαιότερα
επαγγέλματα, καθώς επί αιώνες η πέτρα ήταν το ισχυρότερο και πιο διαδεδομένο
υλικό τοιχοποιίας. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαν συνήθως μόνο
πέτρα και πηλό από χώμα. Για
να είναι το κτίσιμο σωστό και δυνατό, λέει κάποιος παλιός τεχνίτης, πρέπει η
μια πέτρα να εφάπτεται με την άλλη και να μην μπαίνει πολλής πηλός. Όταν οι
πέτρες μπαίνουν συρταρωτές το κτίριο αντέχει απεριόριστα.
Οι καλύτεροι μαστόροι ήσαν όσοι
έκοβαν, πελεκούσαν και έκτιζαν. Τους ονόμαζαν πετροκόπους ή λιθοξόους και
επεξεργάζονταν με πολλή μαεστρία την πέτρα φτιάχνοντας δομικά υλικά και
κτίζοντας στέρεα σπίτια. Δυστυχώς όμως πολλοί τέτοιοι μεγάλοι τεχνίτες
πέρασαν απαρατήρητοι και ποτές δεν αναφέρθηκαν
Στη Χλώρακα τον περασμένο
αιώνα έζησαν και έδρασαν ορισμένοι, καθώς το χωριό καθόταν σε βραχώδη περιοχή
διαθέτοντας την καλύτερη ποιότητα πέτρας. Από τη Χλώρακα χρησιμοποίησαν πέτρες
και έκτισαν τον καθεδρικό ναό της κοινότητας, καθώς και την εκκλησία της θεοσκέπαστης
στην Κάτω Πάφο, πέτρα πολύ καλή γιατί αντέχει στο χρόνο χωρίς να φθείρεται, και
γιατί είναι ευκολότερη η επεξεργασία της.
Ξακουστοί πετροκόποι από
τη Χλώρακα που άφησαν όνομα σε όλη την Πάφο, ήταν ο Άνοστος και ο Σιηπέττος.
Ήταν ονόματα-παρατσούκλια που τους κόλλησαν, γιατί του πρώτου ασχήμυνε το πρόσωπο
όταν πληγώθηκε κατά την ώρα έκκρισης δυναμίτιδας, και του δεύτερου γιατί
χρησιμοποιούσε με ευκολία τη δυναμίτιδα, όπως τις σφαίρες με, ένα σιηπέττο (όπλο).
Έζησαν τον περασμένο αιώνα, και μόλις μένουν στη θύμηση μας ως άνθρωποι
σκληροτράχηλοι που ξεχώριζαν από τους άλλους ένεκα της δυσκολίας και της
σπανιότητας του επαγγέλματος τους. Ένα παράδειγμα για να κατανοήσει κάποιος το
δύσκολο έργο τους, είναι οι γκρεμμοι στην τέλειωση της συνοικίας του Μουττάλου
προς τη μεριά της θάλασσας, που δημιουργήθηκαν από τη λατόμηση της πέτρας.
Είναι τεράστιοι και πανύψηλοι κάθετοι γκρεμμοί που δημιουργήθηκαν από την
αφαίρεση αμέτρητων χιλιάδων τόνων πέτρας από λατόμους στον απεριόριστο χρόνο
τους παρελθόντος.
