Την περίοδο μετά την Τουρκοκρατία
ο πληθυσμός γενικά της Κύπρου ήταν πτωχός, και λίγοι μόνον κατείχαν δική τους γη.
Κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας δόθηκε περισσότερη ελευθερία, και με σκληρή εργασία
πολλοί κατάφεραν σιγά με τον καιρό να αποκτήσουν δικά τους χωράφια. Πολλοί νέοι
αναγκάζονταν να δουλεύουν ως μισταρκοί για ένα κομμάτι ψωμί. Κατά τον Β΄ παγκόσμιο
πόλεμο, πολύ μεγάλο μέρος της νεολαίας κατατάγηκε στον Βρετανικό στρατό για ένα
μεροκάματο. Απ εδώ καταλαβαίνουμε πόση ανέχεια επικρατούσε στον πληθυσμό. Οι νέοι
προτιμούσαν τον κίνδυνο του πολέμου, παρά την ανεργία και τη φτώχεια.
Μετά το πέρας του πολέμου και
την επιστροφή τους στον τόπο και έχοντας κάποια χρήματα τα οποία διοχέτευσαν
στην αγορά, το παζάρι και οι αγορές αναπτήχθηκαν. Πολλοί ξενιτεύτηκαν για ένα
καλύτερο μέλλον, πολλοί ασχολήθηκαν με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία, άλλοι βρήκαν
δουλειά στα ορυχεία χαλκού και αμίαντου, και κάποιοι ασχολήθηκαν με δουλειές
του ποδαρού, όπως χαμάληδες και αχθοφόροι.
Οι χαμάληδες αναλάμβαναν τη
μεταφορά προϊόντων και εμπορευμάτων. Η εργασία τους ήταν ιδιαίτερα επίπονη και
οι μισθοί τους χαμηλοί, γι’αυτό και ανήκαν στα φτωχότερα στρώματα του
πληθυσμού. Ήταν απαραίτητοι στις αγορές, στα λιμάνια, στα εργοστάσια, και όπου αλλού
υπήρχε βαριά εργασία.
Θυμάμαι την εποχή μετά την απελευθέρωση,
στη Χλώρακα υπήρχαν τρεις τέσσερις χαμάληδες. Ήσαν καχεκτικοί και ταλαιπωρημένοι
από τη σκληρή δουλειά, και περίμεναν καθισμένοι στο καφενείο χωρίς να έχουν να
πιουν ένα καφέ, να τους προσλάβουν για να ξεφορτώσουν σακιά από λιπάσματα στις αποθήκες
της ΣΠΕ τα οποία εισήγαγε η εταιρεία και τα έδινε επί πιστώσει στους γεωργούς. Είχαν
επίσης το νου τους όποτε φαινόταν κάποιο πλοίο φορτηγό στα βαθιά της θάλασσας
που σπάνια ερχόταν στο λιμάνι της Πάφου, περπατητοι πήγαιναν στο λιμάνι για να ξεφορτώσουν
τις μαούνες που έβγαζαν τα εμπορεύματα στο μόλο, καθώς το λιμάνι ήταν ξεβαθο
και τα πλοία έμεναν ράδα.
Η δουλειά του αχθοφόρου όμως
δεν αρκούσε για να τους δώσει μια αξιοπρεπή διαβίωση, έτσι έκαναν και οποιαδήποτε
άλλη εργασία του ποδαρού, και κυρίως περίμεναν μα αδημονία να πεθάνει κάποιος
στο χωριό, ώστε να αναλάβουν την λυπητερή εργασία να σκάψουν το μνήμα, εργασία
που όπως και τις σημερινές μέρες, αμειβόταν πολύ καλά.
Τις τελευταίες δεκαετίες καθώς
η οικονομία αναπτύχτηκε, οι Κύπριοι τα επαγγέλματα του χαμάλη και του νεκροθάφτη
τα θεωρούν απαξιωτικά, γι αυτό εισάγουν εργάτες από άλλες χώρες για να τα κάμουν.
Οι τελευταίοι χαμάληδες στη Χλώρακα ήταν οι Αβάττας και Κατσουνάρης.
Οι τελευταίοι χαμάληδες στη Χλώρακα ήταν οι Αβάττας και Κατσουνάρης.
